IN DE POL
Oudere lezers zullen het zich nog wel herinneren, maar het was onrustig in het graafschap Holland, aan het einde van de vijftiende eeuw. Al ruim een eeuw lang werd er getwist tussen de Hoeken en de Kabeljauwen, voornamelijk als gevolg van het overlijden van Willem IV, die vergeten had kinderen na te laten, waardoor er uiteraard zo'n kinderachtige machtsstrijd ontstond. Af en toe was het wel wat rustiger, maar daartussendoor etterde de onenigheid decennialang door, zonder dat er nou eens een fatsoenlijk einde aan werd gebreid.
Al die stukjes onenigheid kregen ieder weer een mooie eigen naam, zoals het een oorlog betaamt, en van 1481 tot en met 1483 woedde dan ook de Utrechtse Oorlog, ook wel Stichtse Oorlog of, heel toepasselijk, Driejarige Oorlog genoemd, waarbij u zelf de drie jaren mag bepalen. Die oorlog ging dan weer over de bastaardzoon van Filips de Goede, David van Bourgondië, die toen zijn halfbroer Karel de Stoute dood ging ruzie kreeg met Jan III van Montfoort, een ruzie die culmineerde in de eerste veldslag, op 22 september 1481, de Slag bij Scherpenzeel geheten.
Wat wil namelijk het geval? De Baskische veldheer Jean de Salaza was onze kant op gekomen, want die dacht: waar oorlog is, daar valt lekker te plunderen, en dat is nou eenmaal de grootste hobby van soldaten. Men zie de Russen in Oekraïne. Jean was een beleefd en voorzichtig man, en vroeg eerst toestemming aan David van Bourgondië of het mocht, en die toestemming kreeg hij, dus plunderden zijn manschappen er lustig op los, waarbij met name het vee het moest ontgelden. Maar dat vond de burgemeester van Amersfoort dan weer een slecht idee, die was blijbaar aan dat vee gehecht, zodat de manschappen van Jean en deze Jan van Westrenen slag leverden bij Scherpenzeel. Het gevolg: honderd doden en tweehonderd gevangenen, resulterend in een overwinning voor Salazar.
U zult na deze uiteenzetting onmiddellijk hebben geconcludeerd dat het danook niet toevallig is dat exáct 541 jaar na deze tragische gebeurtenissen in het pittorerske wijkcentrum De Pol de jaarlijkse veldslag tussen de clubkampioen van Zwolle Zuid Schaakt! en de rest van de vereniging plaats had in een kloksimultaan. De overeenkomsten zijn namelijk legio: ook de clubkampioen, Emile van Hooghterp, heeft zijn opvolging slecht geregeld en blijft dus in arren moede maar gewoon clubkampioen, wat jaarlijks leidt tot deze strijd. Ook op de elf borden werd geplunderd dat het een aard had, waarbij het vee aan de zwarte kant van de borden het voornaamste slachtoffer was, ook Hoogterp ging voorzichtig en zonder enige vijandige intentie van start, bijvoorbeeld door op de eerste zet zijn c-pion op te schuiven, daarmee aangevend helemaal niet in felle strijd geïnteresseerd te zijn, en ook Hoogterp kwam uiteindelijk als overwinnaar tevoorschijn. Slechts het aantal doden en gewonden was wat beperkter.
Het verloop van de strijd was regelmatig. Menig lid werd genadeloos van het bord geveegd, we noemen een Bertus van Cappen, Roberth Scholmae en, na felle strijd, zelfs Albertus Marsman, en ook de concurrerend kampioen van hat klassieke schaak, Kaerel Schoenmaeckere, werd, na talloze blunders, van het slagveld geveegd. En het enige deelnemende niet-lid, Ron Meyerius, zette zijn afscheid luister bij door het punt aan de kampioen te gunnen.Deden de opstandelingen dan niets terug? Nee, zo is het niet: Ludico Olthof sleepte een 'kostbaer gelijckspel' uit het vuur, na een geofferde kwaliteit terug te winnen, en zo verging het ook Bert van Dronghelen, wiens pluskwaliteit werd rechtgetrokken door het witte stellingsoverwicht, waarop beide strijders genoegen namen met een puntendeling. De mogelijke opvolgers van Van Hooghterp, Yurian Harjeauneau en ondergetekende, wisten de clubkampioen nog wel serieuze schade te berokkenen, maar dat vermocht de uitkomst niet noemenswaardig te veranderen: met zeven overwinningen, twee remises en twee nederlagen behaalde de kampioen een winstpercentage van bijna 73 procent, en zal er zeker nog een jaar twisten overheen gaan voordat een mogelijke opvolging geregeld is.
In de Slag bij Scherpenzeel was overigens, naar verluidt, ook een rol weggelegd voor Jan van Schaffelaar, u allen welbekend van het Beleg van Barneveld. Het kan dan ook geen toeval zijn dat uitgerekend op 4 oktober aanstaande de wedstrijd van BDSV Barneveld tegen het eerste team van ZZS! plaats heeft. Het is slechts te hopen dat onze kampioen de analogie niet zo ver doorzet, dat ook hij besluit van de Barneveldse toren te springen teneinde de overwinning veilig te stellen!
F.T.
